Αριστοτέλης: Η ελάχιστη αρχική απόκλιση από την αλήθεια πολλαπλασιάζεται στη συνέχεια χιλιάδες φορές ---- Κικέρωνας: Ο χρόνος είναι ο κήρυκας της αλήθειας ---- Πίνδαρος: Ν’ ακονίζεις τα λόγια σου στο ακόνι της αλήθειας ---- Σοφοκλής: Το ψεύδος ουδέποτε ζει να γεράσει ---- Πυθαγόρας: Το να αποσιωπάς την αλήθεια είναι σα να θάβεις το χρυσάφι ---- Χίλων: Κάμε κτήμα σου την αλήθεια

Σάββατο 20 Αυγούστου 2011

Ρότα για τη Γαύδο...









Να κάνεις όνειρα για σένα και για τους άλλους, να μοιράζεσαι όνειρα με τους άλλους, να πραγματοποιείς όνειρα δικά σου ή/και των άλλων, να κάνεις δικό σου ένα κομμάτι από το όνειρο ενός άλλου... Σε κανονικές συνθήκες είναι μια φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπου. Αν οι συνθήκες δεν είναι κανονικές ή στην πορεία αλλάξουν όμως; Κι αν αυτό αισθάνεσαι ότι συμβαίνει σχεδόν πάντα, αν συμβαίνει πάντα; Αργά η γρήγορα φτάνεις στο σημείο, τουλάχιστον, να μην κάνεις όνειρα, αν όχι να τα σιχαίνεσαι. Οχυρώνεσαι στην καθημερινότητά σου, νεκρώνεις το τμήμα του εγκεφάλου που γεννιούνται τα όνειρα και προχωράς. Σου μοιάζει για καλό. Σταματάς να πληγώνεσαι, νοιώθεις δυνατός. Μερικές φορές όμως, μερικές...

Ήταν κάποτε ένας αθλητής δρομέας ταχύτητας, δεν θυμάμαι πώς τον λέγανε. Από μικρός ονειρευόταν να τρέξει σε αγώνες στίβου ταχύτητας...Όπου στεκόταν κι όπου βρισκόταν το έλεγε, αυτό θέλω να κάνω, αυτό έχω μέσα μου... Όταν περπάταγε, περπάταγε σαν να μην πατούσε στη γη... Απ' όσους τον άκουγαν κανένας δεν τον πίστευε. Αυτό κρατούσε πολύ καιρό, μεγάλωσε, άρχισε να ασχολείται με το στίβο, έτρεχε, έτρεχε, έτρεχε...Ήταν σχεδόν ευτυχισμένος...Παρόλα αυτά όμως κανένας δεν τον πίστευε... Κι αυτό κρατούσε πολύ καιρό. Έτρεχε όλο και λιγότερο, όλο και πιο αργά. Μια μέρα έφαγε μια φλασιά, πήγε σ' ένα ξυλάδικο. Έβαλε τα πόδια του κάτω από την πριονοκορδέλα και τα έκοψε. Πήρε τα πόδια στην πλάτη του και σύρθηκε μέχρι το δρόμο. Σταμάτησε αμέσως ένα αυτοκίνητο, σταμάτησαν κι άλλα από πίσω του. Όλοι, μα όλοι, τον είχαν λυπηθεί. Τους ζήτησε να τον πάνε στο γήπεδο, στο στίβο. Τον πήγανε, έδειξε τα πόδια του στον κόσμο και τους είπε: "Δίκιο είχατε". Όλοι χάρηκαν που αποδείχτηκε επιτέλους το δίκιο τους. Αυτοί που τον κουβάλησαν ήταν συγκινημένοι, ακόμα και σ' αυτή την κατάσταση ο άνθρωπος που κουβάλησαν, αναγνώρισε το δίκαιο. Αυτός έμεινε απλώς ανάπηρος για όλη την υπόλοιπη ζωή του.

 Δεν έχει να κάνει με τον άνθρωπο που μοιράζεται το όνειρό του μαζί σου και σου λέει το πόσο ευτυχισμένος είναι με αυτό του το μοίρασμα. Έχει να κάνει με το πόσο αποφασιμένος ήταν να το μοιραστεί μαζί σου, μ' εσένα που επέλεξε να το μοιραστεί. Πόσο ικανοποιημένος ήταν με την επιλογή του. Δεν αποκλείεται κάποτε να σου είχε πει και πόσο πλήρης αισθανόταν μαζί σου, πόσο ευτυχισμένος, τόσο μάλλον που μοιράστηκε ακόμα και τα όνειρα ζωής του. Λίγο πολύ σαν τα όνειρα που έκανε όταν έπαιρνε δάνειο για διακοπές ή φόρτωνε αλόγιστα τον πραγματοποιητή των ονείρων του, την πιστωτική του κάρτα.

Όταν το "συμφέρον" του άλλου, για οποιονδήποτε λόγο, πάψει να υφίσταται, όταν αλλάξει την απόφασή του να μοιραστεί, όταν βρήκε κι άλλον να μοιραστεί, όταν ο εγωισμός του επαναστατήσει, όταν το παρελθόν του ξυπνήσει, όταν, όταν, όταν... Τότε μένεις μόνος σου με το κομμάτι του ονείρου που σου έλαχε, χωρίς μια λέξη, χωρίς να σου εξηγούνε τίποτε, άντε στην καλύτερη περίπτωση να μασηθεί μια δικαιολογία. Κι ας φωνάζεις καμιά φορά "να παλεύεις το αδύνατο, ρε". Να παλεύεις το αδύνατο αν η προβολή της πραγματοποίησης του ονείρου σού δίνει περισσότερη ευτυχία από τον κόπο του αγώνα. Τίποτε. Λόγια, μόνο λόγια. Όμορφα, γλυκά, ερωτεύσιμα. Πιστεύεις, ξαναπιστεύεις για την ακρίβεια, δίνεσαι, αφήνεσαι και μετά σου αποκαλύπτεται το κενό των λόγων. Σαν τα πανέμορφα δέντρα που το κενό, την κουφάλα, την έχουν μόνο στη μια τους πλευρά, από την άλλη είναι ένα τέλειο γέρικο, αιωνόβιο δέντρο. Κι είναι καλά όταν είσαι παιδί, δεν σε πειράζει το κενό του, η κουφάλα του... Μπορείς να παίξεις εκεί μέσα κρυφτό ή να το ονομάσεις σπίτι σου και να προσποιείσαι ότι κατοικείς εκεί μέσα, ένα συνηθισμένο θεατρικό των παιδιών. Όταν όμως έχεις μεγαλώσει, τα πράγματα είναι λίγο πιο δύσκολα, πονάνε παραπάνω, σε αδειάζουν, σε φέρνουν αντιμέτωπο με τον κακό σου εαυτό, αυτόν τελικά που έχεις κάθε φορά να παλεύεις για να μη γίνεις "ίδιος".

Το παρελθόν μας είναι η ωχρά σπειροχαίτη του συναισθήματός μας. Μ' αυτή την έννοια το συναίσθημα τελικά είναι δεσμευμένο στο παρελθόν και καθοδηγούμενο, σε μερικές περιπτώσεις από αυτό. Ακόμα και τις ελάχιστες φορές που μπόρεσε να το σκάσει από τα δεσμά του, γιατί ναι -κάποτε συμβαίνει κι αυτό, είναι θέμα χρόνου ο δεσμοφύλακας, το παρελθόν, να ξυπνήσει. Κι ενώ τελικά ακούς το άτονο και επίμονο "έτσι είμαι", εσύ μένεις άγαλμα. Άγαλμα με το όνειρο, που σου γέννησε κι έγινε δικό σου, ματωμένο να το κρατάς στα χέρια σου. Η δέσμευση του συναισθήματος στο παρελθόν δεν είναι "απόκτηση εμπειρίας", είναι το άλλοθι στον εαυτό του να μην αφήσει κάποιον να τον ξαναπληγώσει. Αυθυποβολή. Κι ενώ το συναίσθημα, το αληθές και βαθύ, έχει επαναστατήσει, χρησιμοποιεί τη λογική για να καταστείλει την επανάσταση, ουσιαστικά να ξαναγυρίσουν όλα εκεί που ήταν πριν την επανάσταση. Κατασταλθέν συναίσθημα πολλάκις τείνει να είναι ένα ευνουχισμένο συναίσθημα. Το επόμενο ή το ίδιο όνειρο θα δείχνει ακόμα πιο μακρινό, ακόμα πιο άπιαστο. Θα πεθάνει με όνειρα μιας ζωής. Συναισθηματικά ίσως ήδη να έχει πεθάνει. Θα τον κλάψουν πολλοί, μα πιο πολύ αυτοί με τους οποίους μοιράστηκε τα όνειρα ζωής του. Παρόλα αυτά είχε εναλλακτική λύση. Να χρησιμοποιήσει τη λογική για να λύσει τα προβλήματα που πιθανόν γεννήθηκαν με την επανάσταση του συναισθήματος. Το συναίσθημα στοχοποιεί, η λογική επιτυγχάνει. Επιλογές... Τι χρωστάς εσύ; Μάλλον τίποτε. Όπως σε κάθε κρίση "συνείδησης", "ορθής λογικής", "σωτηρίας", καλείσαι να πληρώσεις αυτό που δεν χρωστάς, αυτό που δεν σου αξίζει, αυτό που δεν μπόρεσε αυτός να πιστέψει για σένα. Κάτι σαν το "μαζί τα φάγαμε".
Και τι έγινε; Και εις άλλα με υγεία. Μπροστά και μόνο μπροστά. Μπροστά, λοιπόν, μπροστά προς τον τοίχο που θα συνθλίψει το ξύπνημα του συναισθήματος και να το επαναφέρει στα δεσμά του παρελθόντος του. Αέναα, ανελέητα.

Έχουν δουλειά οι ψυχολόγοι, γιατί εμείς τελικά βαρεθήκαμε, κουραστήκαμε ή βολευτήκαμε στην κατάσταση αυτή. Ίσως γιατί είναι πολύ εύκολο πια να βρει τον επόμενο άνθρωπο να μοιραστεί το ίδιο ή άλλο όνειρο. Και ξανά, ξανά και ξανά. Δεν παλουκώνεται ποτέ και πουθενά. Πάντα του λείπει κάτι, πάντα θα ήθελε κάτι παραπάνω από τον άλλο και όλο ψάχνει ή όλο περιμένει. Δέσμιος της συναισθηματικής βλακείας. Δεν αγαπά τελικά τα ελαττώματα ή τις ατέλειες του άλλου, παρά το ότι διατείνεται ότι αισθάνεται πλήρης μαζί του. Λάθος αίσθηση της πληρότητας ή λάθος έκφραση; Μάλλον ξέχασε το βασικότερο όλων. "Αυτό που οι σκύλοι βαφτίσαν αγάπη". Το ένα και μοναδικό που όσο εξυψώνει ή μπορεί ν' ανεβάζει το λήπτη ή δότη στον ουρανό, σαν αετός να πετάει, άλλο τόσο μπορεί να τον κάνει να κόψει τα πόδια του στην πριονοκορδέλα. Τρύπιος κουβάς πια εκεί που μαζεύεται η αγάπη του.
Κι αλίμονο αν ο δικός σου ο κουβάς δεν είναι τρύπιος. Μένει πάντα εκεί μέσα η αγάπη και δεν μπορεί να φύγει, να ξεγλιστρίσει, να ξεχειλίσει μόνον μπορεί ίσως ακόμα και να σε πνίξει. Ο άλλος είναι πια μπροστά, έφυγε γοργοφτέρουγος για το επόμενο παιχνίδι κι ώρες ώρες στην επιφάνεια της δικιάς σου καρδάρας βλέπεις να αναβοσβήνει το "Game over". Και να πεις ότι έπαιζες... Χαλάλι τότε να το έβλεπες.
Γέμιζες την καρδάρα λεπτό το λεπτό, ώρα την ώρα, μέρα τη μέρα. Είχες βάλει τους χάρτες κάτω κι έβγαζες τη ρότα σου, αυτό που λέγατε ρότα σας για το νησί της Γαύδου. Εκεί που τελειώνει κάτι. Πέρα από αυτή την άκρη είναι κάτι ξένο, δεν είναι πατρίδα σου. Η πατρίδα σου τελειώνει εκεί, στη Γαύδο, εκεί που υλοποίησες το όνειρό του, αυτό που μοιράστηκε μαζί σου κι έγινε και δικό σου, αυτό που σου είπε ότι είναι όνειρο ζωής του. Το ακροτελεύτιο σημείο αυτού που έλεγε όνειρο ζωής του και επέλεξε να το υλοποιήσετε μαζί. Κι όπως όλα τα ακροτελεύτια, κάπου κι αυτό επαφίεται, "η πραγματοποίηση του ονείρου επαφίεται στο αμόλυντο και αναλλοίωτο συναίσθημα της αγάπης".

Αυτοσεβασμός, σεβασμός, αλληλοσεβασμός. Μ' αυτή τη σειρά. Οποιαδήποτε άλλη δεν οικοδομεί τίποτε άλλο παρά σύμβαση με τη μίζερη πραγματικότητα και γεννάει όνειρα με κοντά, πήλινα, ασθενικά ποδάρια.
Συχνά πια, επικίνδυνα συχνά, χαράζοντας τη ρότα σου για τη Γαύδο "σας", μένεις στον Πειραιά με το εισιτήριο για Κρήτη, έτοιμος να το σκίσεις, να το λατρέψεις, να το μισήσεις, να το αφήσεις στον ήλιο να ξεθωριάσει, να το κάνεις χάρτινο καραβάκι, τουλάχιστον αυτό να φτάσει στη Γαύδο "σας".

5 σχόλια:

Eleni είπε...

Αν υπήρχε τρόπος να προετοιμαζόμασταν για την "απώλεια" και την "ορφάνια", θα μπορούσαμε να εξοικειωθούμε με την ιδέα του "χαμού" και ο πόνος θα έμοιαζε ανώδυνος. Και επειδή εμείς οι ανθρωποι αδυνατούμε εκ φύσεως να το επιτύχουμε, ζητάμε από τον Χρόνο να βγάλει το φίδι από την τρύπα και να παλέψει αυτός με το αδύνατο. Όπως και στα παραμύθια, έτσι και στη ζωή είναι ο μόνος που στο τέλος τα καταφέρνει και μας απαλύνει τον πόνο του "θανάτου" που τόσο άδικα έκοψε το νήμα της Ορθόδοξης Αγάπης. Της Αγάπης που μας έφερε στο φως, οδηγησε τα βήματά μας, απάλυνε την ψυχή μας, σκούπισε τα δάκρυά μας...
Σ'αυτή την αγάπη που έκαιγε η φλόγα της και ζέσταινε τις καρδιές δύο ανθρώπων, ήρθε η λογική και έριξε νερό με τους κουβάδες για να τη σβήσει.
Οι άνθρωποι που λένε "σ' αγαπώ γιατί σε χρειάζομαι" είναι εκείνοι που αγαπούν με συμφέρον.
Αυτοί που λένε "σε χρειάζομαι γιατί σε αγαπώ" δεν έχουν λογική.
Δεν έχεις όφελος όταν αγαπάς. Χρώστάς.

Λεβόν Χ. Σουκισιάν είπε...

Ο άνθρωπος, εκ φύσεως, είναι εξοικειωμένος με την ιδέα του χαμού, με ακραίο παράδειγμα το τέλος ενός νόστιμου φαγητού. Δεν είναι εξοικειωμένος όμως με την έννοια του αδόκητου χαμού. Εάν ο χαμός είναι φυσικός, ο χρόνος όντως τις περισσότερες φορές βγάζει το φίδι από την τρύπα.
Εάν η λογική λειτουργήσει ως πυροσβέστης, ουσιαστικά επιβεβαιώνεις -και σ' ευχαριστώ- την άποψη του ότι το συναίσθημα είναι ουσιαστικό δέσμιο του παρελθόντος, δεδομένου ότι το παρελθόν -αυτό που λέμε η προηγούμενη ζωή μου- είναι αυτό που τρέφει κι εκτρέφει τη λογική. Διαφεύγει από τους περισσότερούς μας ότι το συναίσθημα προϋπάρχει της λογικής στη φύση και σε ακόμα χαμηλότερο επίπεδο, το ένστικτο. Το ένστικτο της πείνας οδήγησε τον άνθρωπο να χρησιμοποιήσει τη λογική του για να φτιάξει όπλα να κυνηγήσει. Στην πορεία έστρεψε το όπλο κατά ανθρώπου. Ακόμα και σ' αυτή την περίπτωση το ένστικτο λειτουργεί υπεράνω της λογικής, με τη διαφορά ότι η στροφή όπλου κατά ανθρώπου δεν έχει λογική. Με την επαγωγική μέθοδο, λοιπόν, αφού το συναίσθημα είναι ένα επίπεδο πάνω από το ένστικτο, μπορούμε εύκολα να κάνουμε την αναγωγή.
Αγαπάς γιατί πρωτίστως το χρειάζεται ο εαυτός σου να το κάνει προκειμένου να εκτονώσει το γέμισμα της καρδάρα κι αυτό είναι το μόνο εγωιστικό στοιχείο που χωρά στην αγάπη. Και μπορείς να διοχετεύεις, εκτονώνεις την πίεση της εσωτερικής αγάπης οπουδήποτε. Από το ανώτατο έμψυχο έως το κατώτατο άψυχο. Πάντα υπάρχει όφελος στην αγάπη, ακόμα και ο αλτρουιστής οφελείται με την ικανοποίηση της εσώτερης ανάγκης του που τον οδηγεί στον αλτρουισμό.
Στην αγάπη μεταξύ των ανθρώπων, ούτε σου χρωστάνε ούτε χρωστάς. Αισθάνεσαι ότι "χρωστάς" όταν η αγπάη δεν βρίσκει ανταπόκριση ή προδίδεται. Είναι η απευκταία κατάσταση της εσωστρέφειας του αγνότερου συναισθήματος.

Ελένη Φράγκου είπε...

Ούτε καλοκαίρι ξεκουράζεσαι κ. καθηγητή; :-)
Δύο πράγματα μου θύμισες απόψε, το ένα είναιτο ρεφραίν από το τραγούδι 'Τα Κήθυρα ποτέ δεν θα τα βρούμε'.
Το δεύτερο είναι αυτό που έγραψες με τον κουβά. Μου το έλεγε ο πατέρας μου όταν ξεκινοούσα να φτιάξω τη ζωή μου... Ν' αγαπάς τους ανθρώπους ακόμα κι αν είναι τρύπιος ο κουβάς της αγάπης τους, αλλά να προσέχεις να έχει τόσες τρύπες όσα είναι τα δάχτυλά σου για να τις κλείνουν.
Ωραία ξεκίνησες την ακαδημαϊκή χρονιά μου. Ευχαριστώ!

Ε.Φ.

Λεβόν Χ. Σουκισιάν είπε...

Την ανάμνησή σου δεν θα τη γλύτωνα, ούτως ή άλλως... Ήμουνα μεταξύ Γαύδου και Κυθήρων :-). Το ίδιο όνειρο, το ίδιο ταξίδι, ακόμα κι αν ο προορισμός είναι διαφορετικός...
Αυτό που θυμήθηκαν και τα παιδιά. Να γεμίζεις τις βαλίτσες με όσα σου δίνει το ταξίδι κι όχι για τον προορισμό.
Καλή χρονιά, αν και προσωπικά δε νομίζω ότι θα έχει τίποτε ακαδημαϊκό αυτή η χρονιά...

Tammy Karambela είπε...

"Όταν το "συμφέρον" του άλλου, για οποιονδήποτε λόγο, πάψει να υφίσταται, όταν αλλάξει την απόφασή του να μοιραστεί, όταν βρήκε κι άλλον να μοιραστεί, όταν ο εγωισμός του επαναστατήσει, όταν το παρελθόν του ξυπνήσει, όταν, όταν, όταν... Τότε μένεις μόνος σου με το κομμάτι του ονείρου που σου έλαχε, χωρίς μια λέξη, χωρίς να σου εξηγούνε τίποτε, άντε στην καλύτερη περίπτωση να μασηθεί μια δικαιολογία." - Πιστεύω ότι όλοι μας λίγο πολύ το έχουμε ζήσει ... άλλοι με μια μασημένη δικαιολογία άλλοι πάλι, χωρίς καμία. Το σημαντικό όμως είναι να μην σταματάς ποτέ να κάνεις όνειρα. Αυτά άλλωστε σε έχουν κρατήσει "ζωντανό" τόσα χρόνια ...